OSMANLI DEVLETİNİN ÇÖKÜŞ NEDENLERİ
A-DIŞ NEDENLER
1- Bilim teknikteki gelişmeleri izleyememesi
2- Coğrafi keşifler ve yeni ticaret yollarının bulunması
3- Fransız ihtilalinin yaydığı milliyetçilik düşüncesi ile çıkan ayaklanmalar
4- Uzun süren savaşlar
5- Kapitülasyonlar
3
6- Jeopolitik Konum
7- Borçlar ve Duyun-ı Umumiye
8- Sanayileşmiş devletlerin Osmanlı Üzerindeki emelleri
B-İÇ NEDENLER
1- Yönetimde bozulma: Sancak uygulamasından Kafes uygulamasına geçiş
2- Toprak düzeni/ ekonomide bozulma: Dirlik sisteminden
3- Eğitimde bozulma: Müspet bilimlerin öğretilmesinden dogmatik öğretime geçiş
4- Orduda bozulma: Yeniçeriliğin ve tımar sisteminin dejenere olması
5- Adalet sisteminde bozulma: Hukuk sisteminde liyakatten uzaklaşma ve çok başlılık
ÇÖKÜŞÜ ÖNLEME ÇABALARI: ISLAHAT HAREKETLERİ
A-III. Selim Dönemi
-Meşveret Meclisi
-Layihalar (Raporlar)
-Mühendishane-i Berr-i Hümayun
B-IV. Mustafa dönemi
C-II. MAHMUT DÖNEMİ
-İsyanın bastırılması ve Sened-i İttifak
-Yeniçeri Ocağının Kaldırılması (Vaka-i Hayriye)
-Arazi yazımı ve Nüfus Sayımı
-İlköğretimin zorunluluğu
-Tebaa arasındaki eşitlik
-Harbiye ve Tıbbiyenin açılması
-Takvim-i Vekayi’nin çıkışı
II. Mahmut dönemi siyasi olayları
-Sırp İsyanı
-Mora İsyanı ve Yunanistan’ın Bağımsızlığı
-Navarin olayı ve Mehmet Ali Paşa Olayı
-1838 Balta Limanı Ticaret Antlaşması
TANZİMAT FERMANI VE GETİRDİĞİ YENİLİKLER
-Mal ve can güvenliğinin sağlanması
-Verginin kazanca göre alınması
-Yargılamanın açık ve adil olması
-Miras hakkının tanınması
1853-1856 Kırım Harbi ve Islahat Fermanı
4
-Gayrimüslimlerin askere alınması
- Gayrimüslimlerin devlet memuru olabilmeleri
-Yabancıların Osmanlı azınlıklarıyla ilgilenme hakları
-Yabancılara Osmanlı Devleti’nden okul ve kilise yapma, mülk edinme hakkı
LONDRA ANTLAŞMASI (30 MAYIS 1913)
1- Midye-Enez çizgisinin batısındaki topraklar Balkan devletlerine bırakıldı (Osmanlı,
Gelibolu Yarımadası hariç olmak üzere, Doğu Trakya ve Balkan topraklarının tamamını
kaybetti.)
2- Ege adalarının durumu ve Arnavutluk’un sınır durumu büyük devletlerin kararına bırakıldı
Ege Adaları fiilen elden çıkmıştır. I. Dünya Savaşı başlayınca; Ege Adaları meselesi askıya
alınmış; Lozan Antlaşması ile Ege Adaları resmen Yunanistan’a verilmiştir.
I. Balkan Savaşı’nın Sonuçları
1-Osmanlı Devleti’nin Balkanlar’daki varlığı tamamen sona erdi.
2-Edirne ve Kırklareli Bulgaristan’a bırakıldı
3-Gökçeada ve Bozcaada hariç, Ege Adaları fiilen elden çıktı
4- Arnavutluk, 28 Kasım 1912’de, bağımsızlığını ilan etti. Bu durum İslamcılık politikasını
da olumsuz etkiledi. (Osmanlı Devleti’nden ayrılan son Balkan devleti Arnavutluk’tur.)
5-İttihat ve Terakki Partisi, 23 Ocak 1913’de düzenlediği Bab-ı Âli Baskını sonucunda
hükûmeti tam olarak ele geçirdi. (Bu partinin resmî iktidar dönemi başladı.)
İttihat ve Terakki Partisi 1889’da kurulan II. Meşrutiyetin ilanında etkili olan, 31 Mart
Olayından itibaren yönetimde etkili olmaya başlayan, II. Meşrutiyet Döneminde Türkçülüğü
devletin siyasi düşüncesi haline getiren partidir.
6-Mustafa Kemal’in ordunun siyasete girmemesi şeklindeki görüşünün doğruluğu ispatlandı.
7-Bulgaristan Ege Denizi’ne ulaşmıştır.
8-Balkan devletleri arasındaki anlaşmazlık sonucunda II. Balkan Savaşı çıkmıştır.
9-Balkanlar’dan Anadolu’ya göç başladı
10-Mustafa Kemal siyaseti bırakmıştır.
Açıklamalar:
1-I. Balkan Savaşı’nda İstanbul tehdit altına girmiştir.
2-Londra Antlaşması II. Balkan Savaşı’nın çıkması üzerine yürürlükten kalkmıştır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder